Geschiedenis van de Naai- en Breischool in Diepenveen.                                                                         De Naai- en Breischool werd in 1872 gebouwd met koninklijke goedkeuring, op initiatief van ingezetenen van Diepenveen vanuit de vereniging "Tot Nut en Genoegen". Het bijzondere gebouw gelegen aan de Dorpsstraat 43 en 45 heeft nu de status van een Rijksmonument.

Het éénklassige dorpschooltje (het linkergedeelte met huisnummer 43) en met de woonruimte (huidige huisnummer 45) voor de handwerklerares is gebouwd aan de rand van de toenmalige dorpskern, naast de Zandwetering. In het pand is nu een studio gevestigd.                                                    Ten onrechte wordt H. van Harten als architect genoemd. Uit het archief (in mijn bezit) blijkt dat H. Wissink uit Olst de tekeningen maakte en hij fungeerde ook als aannemer tijdens de bouw. Wissink werd later in 1882 benoemd tot gemeentearchitect van Olst.

Waardering: Het schooltje is van algemeen cultuurhistorisch, architecthistorisch en stedebouwkundig belang vanwege:                                                                                                                              - de oorspronkelijke functie en het feit dat notabelen in een dorpsgemeenschap zich inzetten voor        onderwijs aan meisjes.                                                                                                                                                     - de sobere maar opvallende vormgeving van de voorgevel.                                                                                  - de gaafheid van in- en exterieur.                                                                                                                                   - de huidige zeldzaamheid van een dergelijk schooltype.                                                                                       - de beeldbepalende situering.m

Boek: De hele geschiedenis van het schooltje vanaf 1872 tot nu wordt beschreven in het boek: De Naai- en Breischool in Diepenveen.  Het beschrijft de eerste plannen, aanvraag bouwvergunning, inzameling geld, de bouw in 1872, feestelijke opening eind september 1872,  het onderwijs vanaf 1 oktober en het exploitatieoverzicht van dit eerste jaar en daarna het gebruik in al die jaren daarna.  De auteur Wim de Weerd heeft ook onderzoek gedaan naar de dorpsbewoners in 1872. Wie waren zij en wat voor beroep hadden zij? En in welk huis woonden zij destijds? Van de bewoners die hier al langer woonden wordt wat meer verteld. Het verhaal behandelt in grote lijnen ook de ontwikkeling van het dorp in de 19e eeuw.

Hieronder zijn enkele fraaie afbeeldingen uit het boek weergegeven (korte impressie).

boven:  Diepenveen 0mstreeks 1873-1880.     De fotograaf stond op de Diepenveensche Puinweg bij de huidige Kerkstraat en keek richting de Zandwetering. Dit is de oudst bekende foto waarop de Naai- en Breischool staat afgebeeld. Achter de jongen die tegen de boom leunt zien we het schooltje dat in 1872 werd gebouwd. Achter de jonge vrouw bij de lantarenpaal in de verte staat het huis van kleermaker Harmen Kieftenbelt met daartussen vaag de brug over de Zandwetering. Rechts van het huis van de kleermaker en het witte hekje staat het hotel "Het Wapen van Utrecht" van de familie Meijer met aan de muur (voor de boom) het uithangbord met dit wapen. In dit hotel werd in 1871 de vereniging "Tot Nut en Genoegen" opgericht. In dit hotel werden door deze leden ook de eerste plannen gesmeed voor de bouw van de Naai- en Breischool.                                                                                                                                                                                                                      (foto uit archief René Berends)

Prachtige foto uit 1915 van de Naai- en Breischool en de slingerende Zandwetering. De foto werd door fotograaf J.H. Rutgers uit Deventer speciaal gemaakt voor het boek dat aan de Diepenveense burgemeester Jan Willem Doffegnies  werd aangeboden bij zijn afscheid in 1915.                                      Op de voorgrond slingert de Zandwetering onder het bruggetje door met de fraai gemetselde boog en de smeedijzeren leuningen. Op deze plek is nu nog steeds een brug die nu Kieftenbrug wordt genoemd.  Achter de twee kleine kinderen links van het bruggetje zien we de Naai- en Breischool. Opvallend is dat de voorgevel van de risaliet nog niet wit is gestuct. Waarschijnlijk werd dit later gedaan om barsten in de voorgevel weg te werken. Het woongedeelte, oorspronkelijk bedoeld voor de handwerk-lerares, was al vanaf 1879 verhuurd aan de familie Berends.  De jongetjes op de foto zijn waarschijnlijk de kinderen Ab Berends (* 31 juli 1911) en zijn broer Jan (* 7 okt 1912). Ab runde later de bloemisterij/kwekerij aan de Schapenzandweg.